Czy masz wpływ na własne życie?

Stephen R. Covey
Frankl był więźniem obozu śmierci w nazistowskich Niemczech (m.in. Auschwitz), gdzie przeżył potworny koszmar, którego nawet nie chcemy opisywać. Jego rodzice, brat i żona zginęli w obozie. Wyniszczono mu całą rodzinę.

Fragment książki „7 nawyków skutecznego działania” - S. Covey


W społecznym zwierciadle


Jeżeli jedyne wyobrażenie nas samych pochodzi ze społecznego zwierciadła – z obowiązujących społecznych paradygmatów, z opinii, sposobu postrzegania i paradygmatów ludzi nas otaczających – to nasz pogląd na siebie samych przypomina odbicie w gabinecie luster w wesołym miasteczku.


Nigdy nie przychodzisz na czas.

Dlaczego wiecznie masz bałagan?

Musisz być artystą!

To niemożliwe, żebyś wygrał!

                                       To takie proste. Dlaczego nie możesz tego zrozumieć?


Są to wizerunki niespójne i wyolbrzymione. Często są raczej projekcją niż odbiciem, nie odzwierciedlają dokładnie tego, jacy jesteśmy, ale przenoszą na innych zainteresowania i słabości charakteru tworzących je osób.


Odbicie obowiązującego w społeczeństwie paradygmatu mówi nam, że jesteśmy znacznie zdeterminowani warunkami i uwarunkowaniami. Podczas gdy należy zdawać sobie sprawę z wielkiej mocy uwarunkowań, to powiedzenie, że jesteśmy przez nie zdeterminowani, czyli nie mamy kontroli nad wpływami środowiska, tworzy zupełnie inną mapę.


Na dzisiaj mamy trzy mapy społeczne – trzy powszechnie uznawane teorie determinizmu, próbujące – samodzielnie lub w połączeniu z inną – wyjaśniać naturę człowieka.


1. Determinizm genetyczny twierdzi w zasadzie, że to wszystko przez twoich dziadków. Stąd bierze się twoja porywczość. Oni byli porywczy, a teraz masz to w DNA. Po prostu odziedziczyłeś to po nich. Poza tym, pochodzisz z Irlandii, a taka jest natura Irlandczyków.


2. Determinizm psychologiczny stwierdza, że odpowiedzialni są rodzice. U podłoża twoich skłonności i charakteru leżą doświadczenia z dzieciństwa i wychowanie. To dlatego boisz się występować przed ludźmi. Przez sposób, w jaki cię wychowano. Czujesz się strasznie winny, popełniając błąd, ponieważ gdzieś głęboko „pamiętasz” ten wzór emocjonalnego zachowania z czasów, gdy byłeś podatny na zranienie, delikatny i zależny. „Pamiętasz” przykre emocje, gdy odrzucano cię i porównywano z kimś innym, kiedy nie robiłeś czegoś tak dobrze, jak tego oczekiwano.


3. Determinizm środowiskowy zakłada, że to twój szef – albo żona lub nieznośny nastolatek, sytuacja materialna czy też polityka państwa – powoduje, że jesteś właśnie taki. Coś lub ktoś w twoim środowisku odpowiada za tę sytuację.


Każda z tych map (sposobów postrzegania rzeczywistości) jest oparta na teorii bodźca i reakcji, która najczęściej się nam kojarzy z eksperymentami Pawłowa na psach. Jej główna myśl polega na twierdzeniu, że reagujemy w sposób uwarunkowany – konkretna reakcja na konkretny bodziec.


                                              BODZIEC → REAKCJA ?


Na ile dokładne i użyteczne są owe deterministyczne mapy opisujące świat? Czy w tych lustrach odbija się wyraźnie prawdziwa natura człowieka? Czy nie są to samospełniające się proroctwa? Czy oparte są na podstawach, które możemy w głębi uznać za wartościowe?


Odpowiadając na pytania, pozwól, że posłużę się historią Viktora Frankla.


Viktor Frankl
frankl2-200x300.jpgFrankl wychował się na deterministycznej tradycji psychologii Freuda, był psychiatrą żydowskiego pochodzenia. Był więźniem obozu śmierci w nazistowskich Niemczech (m.in. Auschwitz), gdzie przeżył potworny koszmar, którego nawet nie chcemy opisywać. Jego rodzice, brat i żona zginęli w obozie. Wyniszczono mu całą rodzinę, z wyjątkiem siostry. Sam znosił tortury i niezliczone poniżenia, nie mając ani przez moment pewności, czy poprowadzą go do pieca, czy też zostanie pośród ocalałych, by sprzątać ciała lub szuflami wygarniać popiół z pieców krematoryjnych.


Pewnego dnia, gdy nagi siedział samotnie w maleńkiej celi, zaczął uświadamiać sobie coś, co potem nazwał „resztą ludzkiej wolności”- wolności, której nazistowscy władcy zabrać mu nie mogli. Mogli kontrolować jego całe otocznie, mogli robić, co chcieli, z jego ciałem, ale sam Victor Frankl pozostawał samoświadomym istnieniem, potrafiącym patrzeć jako obserwator na to wszystko, co się dzieje. Podstawa jego tożsamości była nienaruszona. Mógł decydować w swoim wnętrzu, w jaki sposób wszystko, co przeżywa, będzie na niego wpływać. Pomiędzy tym, co mu się przytrafiało, czyli bodźcem, a jego reakcją a to, była jego wolność czy też moc wyboru reakcji.


W trakcie swoich doświadczeń Frankl potrafił wyobrażać sobie różne sytuacje, na przykład, jak po uwolnieniu z obozu prowadzi w auli wykład dla studentów. Widział siebie, jak przekazuje studentom lekcje, których sam nauczył się w czasie tortur.  


Stosując te ćwiczenia umysłowej, emocjonalnej i moralnej dyscypliny, w których wykorzystywał głównie pamięć i wyobraźnię, trenował swoją maleńką, zarodkową wolność, a ona rosła i rosła, aż w końcu miał jej więcej niż jego nazistowscy oprawcy. Mieli więcej swobody, więcej możliwości wyboru, ale to on miał więcej wolności, więcej wewnętrznej mocy, aby panować nad własnymi wyborami. Stał się natchnieniem dla innych, nawet dla niektórych strażników. Pomagał innym więźniom odnaleźć sens cierpień oraz godność ludzką.


W tych niewyobrażalnie poniżających okolicznościach Frankl skorzystał z człowieczego wyposażenia w samoświadomość i odkrył fundamentalną podstawę natury człowieka: Pomiędzy bodźcem a reakcją człowiek ma wolność wyboru.


W wolności wyboru zawierają się te wyjątkowe zdolności czyniące na ludźmi. Oprócz samoświadomości mamy wyobraźnię – umiejętność tworzenia w umyśle czegoś spoza naszej obecnej rzeczywistości. Mamy sumienie – głęboko wewnętrzną świadomość, co jest dobre, a co złe, świadomość zasad, które kierują naszym postępowaniem, i poczucie tego, na ile nasze myśli i działania są z nimi w harmonii. Mamy też wolną wolę – zdolność do działania na podstawie samoświadomości, niezależnie od wszelkich innych wpływów.


Victor Frankl przeżył obóz, nauczał swoich studentów, wydał książki, m.in. Człowiek w poszukiwaniu sensu (Man's Search for Meaning); Człowiek cierpiący (Homo patiens); Psycholog w obozie koncentracyjnym. Zmarł w Wiedniu w 1997 roku. Udało mu się!


Książkę Covey'a, z której pochodzi cytowany fragment, możesz zamówić i kupić tutaj - kliknij i przeczytaj!.

podobne teksty

Kobieta proaktywna i Viktor Frankl
Viktor Frankl to wiedeński lekarz psychiatra, który podczas drugiej wojny światowej był więźniem obozów koncentracyjnych, m.in. Auschwitz. To właśnie w tych okropnych okolicznościach, kiedy zewsząd otaczała go śmierć, odkrył niezwykle ważną dla każdego człowieka rzecz. To odkrycie pozwoliło mu przetrwać obóz, przeżyć wojnę, doczekać czasów pokoju. Dzięki niemu mógł po wojnie spotkać się ze studentami – tak, jak to sobie wymarzył, i o wszystkim im opowiedzieć. Dziś każdy z nas może czerpać z jego wiedzy i odkrycia.
czytaj »
 
Pomysł na siebie, na życie, na biznes
Na pewno każdemu obiło się o uszy, że najważniejszy jest pomysł. Pomysł na biznes, pomysł na życie, pomysł na siebie. Tak, pomysł jest ważny, ale to nie do końca jest tak, że żeby osiągnąć coś w życiu wystarczy mieć pomysł. Bo któregoś dnia ten pomysł przychodzi i … znika w czeluściach niepamięci tak szybko, jak szybko się pojawił...
czytaj »
 

najnowsze teksty

Totalny dół i jak z niego wyjść
psychologia » problemy
Totalny dół i jak z niego wyjść
Wpaść w dołek każdemu się zdarza, nawet najlepszym. Czasem wpadam ja, czasem wpadasz Ty. Jednym z tego dołka wychodzi się łatwiej, innym trudniej, a jeszcze inne tkwią w nim tygodniami, miesiącami, latami... Jednak jest dobra wiadomość dla nas wszystkich: bez względu na to, jak długo już siedzisz w swoim dołku, możesz z niego wyjść w każdej chwili. Wiem, wiem, skoro nie udawało się do tej pory, to jak ma się udać nagle dziś?
 
Kobiety na wybory!
kariera » polityka
Kobiety na wybory!
Kobiety są wykształcone, odpowiedzialne i mądre. A jednak w wyborach głosuje mniej kobiet niż mężczyzn. Czas to zmienić. Stąd kampania ”Kobiety na wybory!”.
 
TAK dla Kobiet!
start » newsy
TAK dla Kobiet!
Jesteś za edukacją seksualną, tanią antykoncepcją i legalną aborcją? Powiedz 3 razy TAK! TAK dla Kobiet!
 
Czy wychowasz córkę na feministkę?
dziecko » wychowanie
Czy wychowasz córkę na feministkę?
Dlaczego dziewczynki traktuje się w szkole inaczej niż chłopców? Dlaczego to one mają być posłuszne, a chłopcom wybacza się różne figle? Dlaczego dziewczynki muszą się stosować do różnych „dziewczyńskich” nakazów, które stawiają im rodzice, a chłopcom pozwala się na bardziej swobodną zabawę?
 
Jak rzucić słodycze?
zdrowie » terapie
Jak rzucić słodycze?
Myślałam, że nie uda mi się absolutnie nigdy. Próbowałam sto razy, jadłam chrom, próbowałam nie kupować słodyczy i ssało mnie i ssało. Nie pomagało nic. Pewnie to bardzo dobrze znacie...Aż w końcu wpadła mi w ręce cudowna książka (i to nie był przypadek!) o jedzeniu. Nie było tam żadnego liczenia kalorii ani grożenia palcem. Były za to dużo rozdziałów o naturze jedzenia, naszych psychicznych nawykach i tym, jaki i dlaczego mamy stosunek do słodyczy.
 

szukaj

motto tygodnia

Przyszłość najtrafniej przewidzisz, kiedy ją wykreujesz. - Peter Drucker

uśmiechnij się

kariera

Pomysł na siebie, na życie, na biznes
Na pewno każdemu obiło się o uszy, że najważniejszy jest pomysł. Pomysł na biznes, pomysł na życie, pomysł na siebie. To nie do końca tak, że chodzi o pomysł.
 
Matura po czterdziestce
Powiedzmy sobie szczerze – czy kobieta, która od lat na siebie zarabia, urodziła dzieci i zrobiła prawo jazdy – nie zda matury? Oczywiście, że zda.
 
Kobieta proaktywna i Viktor Frankl
Proaktywność to po prostu postawa odpowiedzialności za siebie, za własne życie, z której wypływa inicjatywa i chęć działania.
 

psychologia

Rozstępy, cellulit, okulary - ja jestem brzydka!
Smaruj się kremami na rozstępy. To pomaga. Ale przyzwyczajaj się do myśli, że to ty masz być centrum świata, a nie twoje nogi, brzuch czy pupa.
 
Pierwsza pomoc motywacyjna
Dla tych, którym się chce i dla tych, kótrym się nie chce. Po przeczytaniu tego i tak Ci się zachce coś zmienić i pomyśleć na serio o swoim życiu.
 
Porzucone marzenia
Kiedy jesteśmy dziećmi, snucie marzeń, wyobrażanie sobie różnych rzeczy, jest dla nas stanem naturalnym. Lubimy to robić. To świetna, uskrzydlająca zabawa!
 

zdrowie

Hirsutyzm. Kiedy kobieta nie jest gładka jak jedwab
Kiedy trzeba depilować brzuch, plecy czy twarz – może to być prawdziwym utrapieniem. Hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie, dotyka nawet 35% kobiet.
 
Omega 3 i omega 6 – o co w tym chodzi?
Kwasy tłuszczowe omega 3 i omega 6. Co tak naprawdę o nich wiemy? Gdzie ich szukać? I czy w ogóle są takie niezbędne?
 
Co to jest wellness?
Spotykam się z tym słowem, zwłaszcza w zestawieniu: wellness, fitness, spa. O ile fitness i spa zadomowiły się w naszym języku, o tyle wellness jest zagadką.
 

partner

Kto chce być kobietą? Kobiety TV!
Mówi się, że najlepszym przyjacielem kobiety jest gej. Ale czy to prawda? Geje są raczej zajęci mężczyznami i męskością. W kobiecości kochają się transwestyci.
 
10 sposobów na podryw
Podryw na 10 sposobów
 
Pranie i sprzątanie, czyli partnerstwo w praktyce
Wydaje się, że dla kobiet słowo „partnerstwo” jest oczywistą oczywistością. Toż w naszych czasach, w XXI wieku, tylko związek partnerski ma szansę przetrwania.
 

dziecko

Poród. Dlaczego się go boimy i czy strach ma sens?
Poród: czy jest jak przeciąganie otwartego parasola przez dziurkę od klucza? Czy jest naturalnym procesem, który można przeżyć z radością? Czy może być piękny?
 
Czy wychowasz córkę na feministkę?
Dlaczego dziewczynki traktuje się w szkole inaczej niż chłopców? Dlaczego to one mają być posłuszne, a chłopcom wybacza się różne figle?
 
Wyciągałam z szafy kołdrę... Poród domowy
Rodzić koniecznie w szpitalu? Moja pierwsza refleksja po moim porodzie domowym była taka: Kobieta rodząca ma w sobie niesłychaną siłę i moc sprawczą.
 

uroda

Depilacja brazylijska - słodka i tajemnicza
Wosk czy cukier? W domu czy u kosmetyczki? Paseczek czy „biały tygrys”? Depilacja brazylijska, czyli jak skutecznie i bezpiecznie wydepilować wzgórek Wenery.
 
Balsam - ładnie pachnie i daje szczęście
Balsam kosmetyczny jest emulsją, podobną do kremu, z tym, że balsam najczęściej przeznaczony jest do pielęgnacji całego ciała.
 
Fluid, czyli podkład
Fluid, czyli podkład. I jego wielkie zalety w walce o naturalne piękno kobiet, czyli jak być grzeczną dziewczynką.
 

horoskop

Ryby
Ryby są ciche, pokorne i trochę nadwrażliwe. W dzieciństwie lubią się trzymać matczynej spódnicy, w szkole wybierają ławki w kącie lub pod oknem...
 
Horoskop dzienny, czyli dziś i jutro pod lupą
Czym jest horoskop dzienny, jak się go wyznacza i jak nasz dzienny horoskop ma się do horoskopu urodzeniowego.
 
Horoskop - Bliźnięta. Jakie są Bliźnięta?
Pani spod znaku Bliźniąt to wulkan energii, ma sto pomysłów na minutę, uczy się łatwo i z przyjemnością, jest inteligentna, dowcipna i ma interesującą osobowość
 

polecamy również

wSukience.pl polityka prywatności   kontakt
motywacja i optymizm na każdej stronie