Czy masz wpływ na własne życie?

Stephen R. Covey
Frankl był więźniem obozu śmierci w nazistowskich Niemczech (m.in. Auschwitz), gdzie przeżył potworny koszmar, którego nawet nie chcemy opisywać. Jego rodzice, brat i żona zginęli w obozie. Wyniszczono mu całą rodzinę.

Fragment książki „7 nawyków skutecznego działania” - S. Covey


W społecznym zwierciadle


Jeżeli jedyne wyobrażenie nas samych pochodzi ze społecznego zwierciadła – z obowiązujących społecznych paradygmatów, z opinii, sposobu postrzegania i paradygmatów ludzi nas otaczających – to nasz pogląd na siebie samych przypomina odbicie w gabinecie luster w wesołym miasteczku.


Nigdy nie przychodzisz na czas.

Dlaczego wiecznie masz bałagan?

Musisz być artystą!

To niemożliwe, żebyś wygrał!

                                       To takie proste. Dlaczego nie możesz tego zrozumieć?


Są to wizerunki niespójne i wyolbrzymione. Często są raczej projekcją niż odbiciem, nie odzwierciedlają dokładnie tego, jacy jesteśmy, ale przenoszą na innych zainteresowania i słabości charakteru tworzących je osób.


Odbicie obowiązującego w społeczeństwie paradygmatu mówi nam, że jesteśmy znacznie zdeterminowani warunkami i uwarunkowaniami. Podczas gdy należy zdawać sobie sprawę z wielkiej mocy uwarunkowań, to powiedzenie, że jesteśmy przez nie zdeterminowani, czyli nie mamy kontroli nad wpływami środowiska, tworzy zupełnie inną mapę.


Na dzisiaj mamy trzy mapy społeczne – trzy powszechnie uznawane teorie determinizmu, próbujące – samodzielnie lub w połączeniu z inną – wyjaśniać naturę człowieka.


1. Determinizm genetyczny twierdzi w zasadzie, że to wszystko przez twoich dziadków. Stąd bierze się twoja porywczość. Oni byli porywczy, a teraz masz to w DNA. Po prostu odziedziczyłeś to po nich. Poza tym, pochodzisz z Irlandii, a taka jest natura Irlandczyków.


2. Determinizm psychologiczny stwierdza, że odpowiedzialni są rodzice. U podłoża twoich skłonności i charakteru leżą doświadczenia z dzieciństwa i wychowanie. To dlatego boisz się występować przed ludźmi. Przez sposób, w jaki cię wychowano. Czujesz się strasznie winny, popełniając błąd, ponieważ gdzieś głęboko „pamiętasz” ten wzór emocjonalnego zachowania z czasów, gdy byłeś podatny na zranienie, delikatny i zależny. „Pamiętasz” przykre emocje, gdy odrzucano cię i porównywano z kimś innym, kiedy nie robiłeś czegoś tak dobrze, jak tego oczekiwano.


3. Determinizm środowiskowy zakłada, że to twój szef – albo żona lub nieznośny nastolatek, sytuacja materialna czy też polityka państwa – powoduje, że jesteś właśnie taki. Coś lub ktoś w twoim środowisku odpowiada za tę sytuację.


Każda z tych map (sposobów postrzegania rzeczywistości) jest oparta na teorii bodźca i reakcji, która najczęściej się nam kojarzy z eksperymentami Pawłowa na psach. Jej główna myśl polega na twierdzeniu, że reagujemy w sposób uwarunkowany – konkretna reakcja na konkretny bodziec.


                                              BODZIEC → REAKCJA ?


Na ile dokładne i użyteczne są owe deterministyczne mapy opisujące świat? Czy w tych lustrach odbija się wyraźnie prawdziwa natura człowieka? Czy nie są to samospełniające się proroctwa? Czy oparte są na podstawach, które możemy w głębi uznać za wartościowe?


Odpowiadając na pytania, pozwól, że posłużę się historią Viktora Frankla.


Viktor Frankl
frankl2-200x300.jpgFrankl wychował się na deterministycznej tradycji psychologii Freuda, był psychiatrą żydowskiego pochodzenia. Był więźniem obozu śmierci w nazistowskich Niemczech (m.in. Auschwitz), gdzie przeżył potworny koszmar, którego nawet nie chcemy opisywać. Jego rodzice, brat i żona zginęli w obozie. Wyniszczono mu całą rodzinę, z wyjątkiem siostry. Sam znosił tortury i niezliczone poniżenia, nie mając ani przez moment pewności, czy poprowadzą go do pieca, czy też zostanie pośród ocalałych, by sprzątać ciała lub szuflami wygarniać popiół z pieców krematoryjnych.


Pewnego dnia, gdy nagi siedział samotnie w maleńkiej celi, zaczął uświadamiać sobie coś, co potem nazwał „resztą ludzkiej wolności”- wolności, której nazistowscy władcy zabrać mu nie mogli. Mogli kontrolować jego całe otocznie, mogli robić, co chcieli, z jego ciałem, ale sam Victor Frankl pozostawał samoświadomym istnieniem, potrafiącym patrzeć jako obserwator na to wszystko, co się dzieje. Podstawa jego tożsamości była nienaruszona. Mógł decydować w swoim wnętrzu, w jaki sposób wszystko, co przeżywa, będzie na niego wpływać. Pomiędzy tym, co mu się przytrafiało, czyli bodźcem, a jego reakcją a to, była jego wolność czy też moc wyboru reakcji.


W trakcie swoich doświadczeń Frankl potrafił wyobrażać sobie różne sytuacje, na przykład, jak po uwolnieniu z obozu prowadzi w auli wykład dla studentów. Widział siebie, jak przekazuje studentom lekcje, których sam nauczył się w czasie tortur.  


Stosując te ćwiczenia umysłowej, emocjonalnej i moralnej dyscypliny, w których wykorzystywał głównie pamięć i wyobraźnię, trenował swoją maleńką, zarodkową wolność, a ona rosła i rosła, aż w końcu miał jej więcej niż jego nazistowscy oprawcy. Mieli więcej swobody, więcej możliwości wyboru, ale to on miał więcej wolności, więcej wewnętrznej mocy, aby panować nad własnymi wyborami. Stał się natchnieniem dla innych, nawet dla niektórych strażników. Pomagał innym więźniom odnaleźć sens cierpień oraz godność ludzką.


W tych niewyobrażalnie poniżających okolicznościach Frankl skorzystał z człowieczego wyposażenia w samoświadomość i odkrył fundamentalną podstawę natury człowieka: Pomiędzy bodźcem a reakcją człowiek ma wolność wyboru.


W wolności wyboru zawierają się te wyjątkowe zdolności czyniące na ludźmi. Oprócz samoświadomości mamy wyobraźnię – umiejętność tworzenia w umyśle czegoś spoza naszej obecnej rzeczywistości. Mamy sumienie – głęboko wewnętrzną świadomość, co jest dobre, a co złe, świadomość zasad, które kierują naszym postępowaniem, i poczucie tego, na ile nasze myśli i działania są z nimi w harmonii. Mamy też wolną wolę – zdolność do działania na podstawie samoświadomości, niezależnie od wszelkich innych wpływów.


Victor Frankl przeżył obóz, nauczał swoich studentów, wydał książki, m.in. Człowiek w poszukiwaniu sensu (Man's Search for Meaning); Człowiek cierpiący (Homo patiens); Psycholog w obozie koncentracyjnym. Zmarł w Wiedniu w 1997 roku. Udało mu się!


Książkę Covey'a, z której pochodzi cytowany fragment, możesz zamówić i kupić tutaj - kliknij i przeczytaj!.

podobne teksty

Kobieta proaktywna i Viktor Frankl
Viktor Frankl to wiedeński lekarz psychiatra, który podczas drugiej wojny światowej był więźniem obozów koncentracyjnych, m.in. Auschwitz. To właśnie w tych okropnych okolicznościach, kiedy zewsząd otaczała go śmierć, odkrył niezwykle ważną dla każdego człowieka rzecz. To odkrycie pozwoliło mu przetrwać obóz, przeżyć wojnę, doczekać czasów pokoju. Dzięki niemu mógł po wojnie spotkać się ze studentami – tak, jak to sobie wymarzył, i o wszystkim im opowiedzieć. Dziś każdy z nas może czerpać z jego wiedzy i odkrycia.
czytaj »
 
Pomysł na siebie, na życie, na biznes
Na pewno każdemu obiło się o uszy, że najważniejszy jest pomysł. Pomysł na biznes, pomysł na życie, pomysł na siebie. Tak, pomysł jest ważny, ale to nie do końca jest tak, że żeby osiągnąć coś w życiu wystarczy mieć pomysł. Bo któregoś dnia ten pomysł przychodzi i … znika w czeluściach niepamięci tak szybko, jak szybko się pojawił...
czytaj »
 

najnowsze teksty

Totalny dół i jak z niego wyjść
psychologia » problemy
Totalny dół i jak z niego wyjść
Wpaść w dołek każdemu się zdarza, nawet najlepszym. Czasem wpadam ja, czasem wpadasz Ty. Jednym z tego dołka wychodzi się łatwiej, innym trudniej, a jeszcze inne tkwią w nim tygodniami, miesiącami, latami... Jednak jest dobra wiadomość dla nas wszystkich: bez względu na to, jak długo już siedzisz w swoim dołku, możesz z niego wyjść w każdej chwili. Wiem, wiem, skoro nie udawało się do tej pory, to jak ma się udać nagle dziś?
 
Kobiety na wybory!
kariera » polityka
Kobiety na wybory!
Kobiety są wykształcone, odpowiedzialne i mądre. A jednak w wyborach głosuje mniej kobiet niż mężczyzn. Czas to zmienić. Stąd kampania ”Kobiety na wybory!”.
 
TAK dla Kobiet!
start » newsy
TAK dla Kobiet!
Jesteś za edukacją seksualną, tanią antykoncepcją i legalną aborcją? Powiedz 3 razy TAK! TAK dla Kobiet!
 
Czy wychowasz córkę na feministkę?
dziecko » wychowanie
Czy wychowasz córkę na feministkę?
Dlaczego dziewczynki traktuje się w szkole inaczej niż chłopców? Dlaczego to one mają być posłuszne, a chłopcom wybacza się różne figle? Dlaczego dziewczynki muszą się stosować do różnych „dziewczyńskich” nakazów, które stawiają im rodzice, a chłopcom pozwala się na bardziej swobodną zabawę?
 
Jak rzucić słodycze?
zdrowie » terapie
Jak rzucić słodycze?
Myślałam, że nie uda mi się absolutnie nigdy. Próbowałam sto razy, jadłam chrom, próbowałam nie kupować słodyczy i ssało mnie i ssało. Nie pomagało nic. Pewnie to bardzo dobrze znacie...Aż w końcu wpadła mi w ręce cudowna książka (i to nie był przypadek!) o jedzeniu. Nie było tam żadnego liczenia kalorii ani grożenia palcem. Były za to dużo rozdziałów o naturze jedzenia, naszych psychicznych nawykach i tym, jaki i dlaczego mamy stosunek do słodyczy.
 

szukaj

motto tygodnia

Przyszłość najtrafniej przewidzisz, kiedy ją wykreujesz. - Peter Drucker

uśmiechnij się

kariera

Jak zostałam feministką
Zostałam feministką tak dawno, że już nawet nie pamiętam kiedy. Przyczyniło się do tego grzeczne pisemko dla dziewcząt o nazwie „Filipinka”. Miałam naście lat.
 
Czy jesteś szczęśliwa w pracy?
Dzisiaj zła, stresująca praca potrafi wpędzić do grobu. Więc zrób wszystko, żebyś mogła w pracy być szczęśliwa! To w końcu całe osiem godzin dzień w dzień!
 
Kobieta i sukces
Dlaczego niektóre kobiety nie odnoszą sukcesu? - zastanawia się Krystyna Koziarska, właścicielka portalu Biznes na obcasach i firmy 3p-studio.pl
 

psychologia

Zadbana kobieta
Zadbana kobieta to ta, która o siebie dba. Wklepujemy krem pod oczy, ale potrafimy sobie w tym samym czasie w myślach powiedzieć ”ty głupia babo”
 
Czy masz wpływ na własne życie?
Frankl był więźniem obozu śmierci w nazistowskich Niemczech. Jego rodzice, brat i żona zginęli w obozie. W tych okropnych okolicznościach odnalazł wolność.
 
Co to znaczy asertywność?
Asertywność – co to jest? Czy asertywność jest dobra czy zła? Asertywność to odwaga, aby żyć w zgodzie ze sobą, nie krzywdząc innych.
 

zdrowie

Ładna skóra? Witamina A!
Witamina A zapewnia prawidłowy wygląd skóry. Zwiększa oporność na zakażenia. Osoby, które dużo pracują przy komputerze, potrzebują większych ilości witaminy A.
 
Aktywność fizyczna - jak ją pokochać?
Dlaczego się tak przed nią wzbraniamy? Dlaczego – tak trudno zmobilizować się i pójść na aerobik, na basen czy po prostu pobiegać wkoło domu?
 
Sen jako inwestycja
Sen to twój sprzymierzeniec i inwestycja. Dobrze przespana noc przyniesie pogodę ducha i nowe pomysły. Funkcjonowanie kosztem snu sprzyja huśtawkom nastrojów.
 

partner

Jak kobietę poderwać, żeby nie oberwać, czyli...
W oczach mężczyzn bowiem jesteśmy jak szafy pancerne – wystarczy wystukanie odpowiedniego kodu, a już mamy rzucić się na szyję, rozłożyć nogi oraz wyjść za mąż.
 
Czy małżeństwo jest pułapką, czyli zanim weźmiesz ślub...
Ślub, małżeństwo – rzecz powszechna. A jednak małżeństwo może okazać się pułapką, a ślub może wiele zmienić. Jak się przed tym ustrzec? O czym pomyśleć?
 
Trójkąt... bo ja kocham dwie osoby
Zakładamy, że jedyną normalną związkową konstelacją jest para. Żyjemy w parach. Trójkąty i wszelkie inne wielokąty już z definicji są zepsute i podejrzane.
 

dziecko

Wielkie problemy twojego dziecka
Nie zbywaj swojego dziecka uwagą o tym, że taki problem to betka i że prawdziwe problemy pojawią się dopiero wtedy, kiedy będzie dorosłe. Bo to nieprawda.
 
Poród naturalny, poród pełen magii!
Poród naturalny to nie tylko poród „siłami natury”. Poród naturalny to poród w życzliwym otoczeniu, w wodzie, lotosowy, z doulą, z partnerem a nawet na plaży!
 
Bicie jest głupie
Prawie rok temu ruszyła akcja „Bicie jest głupie”, której celem jest uświadomienie dorosłym, że bicie dzieci, nawet tzw. klapsy – są złem.
 

uroda

Kosmetyki
Jak dobrać kosmetyki? Jakie są nam potrzebne na co dzień, a jakie od święta? Oto kilka najpotrzebniejszych informacji, które pomogą wybrać ci kosmetyki.
 
Cosmelan – sposób na plamy i przebarwienia
Cosmelan - sposób na plamy i przebarwienia skóry twarzy, dłoni, przedramion. Koniec z bezskuteczną walką z plamami i przebarwieniami skóry.
 
Tonik - świetny sposób na nawilżanie
Pokrzep twarz tonikiem. Nazwa pochodzi z języka angielskiego, po ang. ’tonic’ to tyle, co krzepiący, wzmacniający.
 

horoskop

Horoskop dzienny, czyli dziś i jutro pod lupą
Czym jest horoskop dzienny, jak się go wyznacza i jak nasz dzienny horoskop ma się do horoskopu urodzeniowego.
 
Koziorożec
Koziorożce to ciekawe młode osoby. Przyjaciół od serca mają niewielu, ale za to niezwykle lojalnych..
 
Horoskop dla Pani Rak
Pani Rak ma dużo tak zwanej kobiecej intuicji. Na kilometr wyczuje wroga, jak i przyjaciela. Ma bujną wyobraźnię i często wiele talentów.
 

polecamy również

wSukience.pl polityka prywatności   kontakt
motywacja i optymizm na każdej stronie