Czy masz wpływ na własne życie?

Stephen R. Covey
Frankl był więźniem obozu śmierci w nazistowskich Niemczech (m.in. Auschwitz), gdzie przeżył potworny koszmar, którego nawet nie chcemy opisywać. Jego rodzice, brat i żona zginęli w obozie. Wyniszczono mu całą rodzinę.

Fragment książki „7 nawyków skutecznego działania” - S. Covey


W społecznym zwierciadle


Jeżeli jedyne wyobrażenie nas samych pochodzi ze społecznego zwierciadła – z obowiązujących społecznych paradygmatów, z opinii, sposobu postrzegania i paradygmatów ludzi nas otaczających – to nasz pogląd na siebie samych przypomina odbicie w gabinecie luster w wesołym miasteczku.


Nigdy nie przychodzisz na czas.

Dlaczego wiecznie masz bałagan?

Musisz być artystą!

To niemożliwe, żebyś wygrał!

                                       To takie proste. Dlaczego nie możesz tego zrozumieć?


Są to wizerunki niespójne i wyolbrzymione. Często są raczej projekcją niż odbiciem, nie odzwierciedlają dokładnie tego, jacy jesteśmy, ale przenoszą na innych zainteresowania i słabości charakteru tworzących je osób.


Odbicie obowiązującego w społeczeństwie paradygmatu mówi nam, że jesteśmy znacznie zdeterminowani warunkami i uwarunkowaniami. Podczas gdy należy zdawać sobie sprawę z wielkiej mocy uwarunkowań, to powiedzenie, że jesteśmy przez nie zdeterminowani, czyli nie mamy kontroli nad wpływami środowiska, tworzy zupełnie inną mapę.


Na dzisiaj mamy trzy mapy społeczne – trzy powszechnie uznawane teorie determinizmu, próbujące – samodzielnie lub w połączeniu z inną – wyjaśniać naturę człowieka.


1. Determinizm genetyczny twierdzi w zasadzie, że to wszystko przez twoich dziadków. Stąd bierze się twoja porywczość. Oni byli porywczy, a teraz masz to w DNA. Po prostu odziedziczyłeś to po nich. Poza tym, pochodzisz z Irlandii, a taka jest natura Irlandczyków.


2. Determinizm psychologiczny stwierdza, że odpowiedzialni są rodzice. U podłoża twoich skłonności i charakteru leżą doświadczenia z dzieciństwa i wychowanie. To dlatego boisz się występować przed ludźmi. Przez sposób, w jaki cię wychowano. Czujesz się strasznie winny, popełniając błąd, ponieważ gdzieś głęboko „pamiętasz” ten wzór emocjonalnego zachowania z czasów, gdy byłeś podatny na zranienie, delikatny i zależny. „Pamiętasz” przykre emocje, gdy odrzucano cię i porównywano z kimś innym, kiedy nie robiłeś czegoś tak dobrze, jak tego oczekiwano.


3. Determinizm środowiskowy zakłada, że to twój szef – albo żona lub nieznośny nastolatek, sytuacja materialna czy też polityka państwa – powoduje, że jesteś właśnie taki. Coś lub ktoś w twoim środowisku odpowiada za tę sytuację.


Każda z tych map (sposobów postrzegania rzeczywistości) jest oparta na teorii bodźca i reakcji, która najczęściej się nam kojarzy z eksperymentami Pawłowa na psach. Jej główna myśl polega na twierdzeniu, że reagujemy w sposób uwarunkowany – konkretna reakcja na konkretny bodziec.


                                              BODZIEC → REAKCJA ?


Na ile dokładne i użyteczne są owe deterministyczne mapy opisujące świat? Czy w tych lustrach odbija się wyraźnie prawdziwa natura człowieka? Czy nie są to samospełniające się proroctwa? Czy oparte są na podstawach, które możemy w głębi uznać za wartościowe?


Odpowiadając na pytania, pozwól, że posłużę się historią Viktora Frankla.


Viktor Frankl
frankl2-200x300.jpgFrankl wychował się na deterministycznej tradycji psychologii Freuda, był psychiatrą żydowskiego pochodzenia. Był więźniem obozu śmierci w nazistowskich Niemczech (m.in. Auschwitz), gdzie przeżył potworny koszmar, którego nawet nie chcemy opisywać. Jego rodzice, brat i żona zginęli w obozie. Wyniszczono mu całą rodzinę, z wyjątkiem siostry. Sam znosił tortury i niezliczone poniżenia, nie mając ani przez moment pewności, czy poprowadzą go do pieca, czy też zostanie pośród ocalałych, by sprzątać ciała lub szuflami wygarniać popiół z pieców krematoryjnych.


Pewnego dnia, gdy nagi siedział samotnie w maleńkiej celi, zaczął uświadamiać sobie coś, co potem nazwał „resztą ludzkiej wolności”- wolności, której nazistowscy władcy zabrać mu nie mogli. Mogli kontrolować jego całe otocznie, mogli robić, co chcieli, z jego ciałem, ale sam Victor Frankl pozostawał samoświadomym istnieniem, potrafiącym patrzeć jako obserwator na to wszystko, co się dzieje. Podstawa jego tożsamości była nienaruszona. Mógł decydować w swoim wnętrzu, w jaki sposób wszystko, co przeżywa, będzie na niego wpływać. Pomiędzy tym, co mu się przytrafiało, czyli bodźcem, a jego reakcją a to, była jego wolność czy też moc wyboru reakcji.


W trakcie swoich doświadczeń Frankl potrafił wyobrażać sobie różne sytuacje, na przykład, jak po uwolnieniu z obozu prowadzi w auli wykład dla studentów. Widział siebie, jak przekazuje studentom lekcje, których sam nauczył się w czasie tortur.  


Stosując te ćwiczenia umysłowej, emocjonalnej i moralnej dyscypliny, w których wykorzystywał głównie pamięć i wyobraźnię, trenował swoją maleńką, zarodkową wolność, a ona rosła i rosła, aż w końcu miał jej więcej niż jego nazistowscy oprawcy. Mieli więcej swobody, więcej możliwości wyboru, ale to on miał więcej wolności, więcej wewnętrznej mocy, aby panować nad własnymi wyborami. Stał się natchnieniem dla innych, nawet dla niektórych strażników. Pomagał innym więźniom odnaleźć sens cierpień oraz godność ludzką.


W tych niewyobrażalnie poniżających okolicznościach Frankl skorzystał z człowieczego wyposażenia w samoświadomość i odkrył fundamentalną podstawę natury człowieka: Pomiędzy bodźcem a reakcją człowiek ma wolność wyboru.


W wolności wyboru zawierają się te wyjątkowe zdolności czyniące na ludźmi. Oprócz samoświadomości mamy wyobraźnię – umiejętność tworzenia w umyśle czegoś spoza naszej obecnej rzeczywistości. Mamy sumienie – głęboko wewnętrzną świadomość, co jest dobre, a co złe, świadomość zasad, które kierują naszym postępowaniem, i poczucie tego, na ile nasze myśli i działania są z nimi w harmonii. Mamy też wolną wolę – zdolność do działania na podstawie samoświadomości, niezależnie od wszelkich innych wpływów.


Victor Frankl przeżył obóz, nauczał swoich studentów, wydał książki, m.in. Człowiek w poszukiwaniu sensu (Man's Search for Meaning); Człowiek cierpiący (Homo patiens); Psycholog w obozie koncentracyjnym. Zmarł w Wiedniu w 1997 roku. Udało mu się!


Książkę Covey'a, z której pochodzi cytowany fragment, możesz zamówić i kupić tutaj - kliknij i przeczytaj!.

podobne teksty

Kobieta proaktywna i Viktor Frankl
Viktor Frankl to wiedeński lekarz psychiatra, który podczas drugiej wojny światowej był więźniem obozów koncentracyjnych, m.in. Auschwitz. To właśnie w tych okropnych okolicznościach, kiedy zewsząd otaczała go śmierć, odkrył niezwykle ważną dla każdego człowieka rzecz. To odkrycie pozwoliło mu przetrwać obóz, przeżyć wojnę, doczekać czasów pokoju. Dzięki niemu mógł po wojnie spotkać się ze studentami – tak, jak to sobie wymarzył, i o wszystkim im opowiedzieć. Dziś każdy z nas może czerpać z jego wiedzy i odkrycia.
czytaj »
 
Pomysł na siebie, na życie, na biznes
Na pewno każdemu obiło się o uszy, że najważniejszy jest pomysł. Pomysł na biznes, pomysł na życie, pomysł na siebie. Tak, pomysł jest ważny, ale to nie do końca jest tak, że żeby osiągnąć coś w życiu wystarczy mieć pomysł. Bo któregoś dnia ten pomysł przychodzi i … znika w czeluściach niepamięci tak szybko, jak szybko się pojawił...
czytaj »
 

najnowsze teksty

Totalny dół i jak z niego wyjść
psychologia » problemy
Totalny dół i jak z niego wyjść
Wpaść w dołek każdemu się zdarza, nawet najlepszym. Czasem wpadam ja, czasem wpadasz Ty. Jednym z tego dołka wychodzi się łatwiej, innym trudniej, a jeszcze inne tkwią w nim tygodniami, miesiącami, latami... Jednak jest dobra wiadomość dla nas wszystkich: bez względu na to, jak długo już siedzisz w swoim dołku, możesz z niego wyjść w każdej chwili. Wiem, wiem, skoro nie udawało się do tej pory, to jak ma się udać nagle dziś?
 
Kobiety na wybory!
kariera » polityka
Kobiety na wybory!
Kobiety są wykształcone, odpowiedzialne i mądre. A jednak w wyborach głosuje mniej kobiet niż mężczyzn. Czas to zmienić. Stąd kampania ”Kobiety na wybory!”.
 
TAK dla Kobiet!
start » newsy
TAK dla Kobiet!
Jesteś za edukacją seksualną, tanią antykoncepcją i legalną aborcją? Powiedz 3 razy TAK! TAK dla Kobiet!
 
Czy wychowasz córkę na feministkę?
dziecko » wychowanie
Czy wychowasz córkę na feministkę?
Dlaczego dziewczynki traktuje się w szkole inaczej niż chłopców? Dlaczego to one mają być posłuszne, a chłopcom wybacza się różne figle? Dlaczego dziewczynki muszą się stosować do różnych „dziewczyńskich” nakazów, które stawiają im rodzice, a chłopcom pozwala się na bardziej swobodną zabawę?
 
Jak rzucić słodycze?
zdrowie » terapie
Jak rzucić słodycze?
Myślałam, że nie uda mi się absolutnie nigdy. Próbowałam sto razy, jadłam chrom, próbowałam nie kupować słodyczy i ssało mnie i ssało. Nie pomagało nic. Pewnie to bardzo dobrze znacie...Aż w końcu wpadła mi w ręce cudowna książka (i to nie był przypadek!) o jedzeniu. Nie było tam żadnego liczenia kalorii ani grożenia palcem. Były za to dużo rozdziałów o naturze jedzenia, naszych psychicznych nawykach i tym, jaki i dlaczego mamy stosunek do słodyczy.
 

szukaj

motto tygodnia

Przyszłość najtrafniej przewidzisz, kiedy ją wykreujesz. - Peter Drucker

uśmiechnij się

kariera

Kiedy staniesz się kobietą sukcesu?
Jesteś już kobietą sukcesu? A lubisz w ogóle słowo „sukces”? Dla mnie słowo „sukces” przez długi czas było pojęciem z telewizji i kolorowych magazynów.
 
Co dwie głowy to... czyli Master Mind
MasterMind – czyli sposób na rozwiązywanie problemów w biznesie. Regularne spotkania, które pomogą ustalić cele, odzyskać energię i pokonać wszystkie przeszkody
 
Jak zostałam feministką
Zostałam feministką tak dawno, że już nawet nie pamiętam kiedy. Przyczyniło się do tego grzeczne pisemko dla dziewcząt o nazwie „Filipinka”. Miałam naście lat.
 

psychologia

Jak oswoić nagość i wyjść na plażę, na basen, do łóżka?
Nie przychodzimy na świat w obraniu. Są miejsca i sytuacje, w których ubranie jest zupełnie zbędne albo nawet bardzo przeszkadza, ale nie chcemy się rozebrać.
 
Szklanka do połowy pełna, czyli co zrobić, żeby mieć dobry humor?
Wszystkie znamy powiedzenie o szklance. Jest to banał nad banały. Nie zauważamy, że w życiu nasza szklanka wydaje nam się pusta, chociaż jest w połowie pełna.
 
Czy masz wpływ na własne życie?
Frankl był więźniem obozu śmierci w nazistowskich Niemczech. Jego rodzice, brat i żona zginęli w obozie. W tych okropnych okolicznościach odnalazł wolność.
 

zdrowie

Anoreksja – jakie są jej objawy?
Anoreksja, inaczej jadłowstręt psychiczny, nie była nigdy niczyją fanaberią. Chociaż niektórzy tak na nią patrzą. Pierwsze przypadki zostały opisane w XIX wieku
 
Jak rzucić słodycze?
Rzuciłam! Rzuciłam słodycze. I w ogóle nie było to trudne. Chcecie wiedzieć, jak? No to czytajcie.
 
Hirsutyzm. Kiedy kobieta nie jest gładka jak jedwab
Kiedy trzeba depilować brzuch, plecy czy twarz – może to być prawdziwym utrapieniem. Hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie, dotyka nawet 35% kobiet.
 

partner

Kto chce być kobietą? Kobiety TV!
Mówi się, że najlepszym przyjacielem kobiety jest gej. Ale czy to prawda? Geje są raczej zajęci mężczyznami i męskością. W kobiecości kochają się transwestyci.
 
Podrywanie dziewczyn dla początkujących
Trzy prawdy skutecznego podrywu: Dziewczyny to nie ryby. Dziewczyny to nie samoloty. Dziewczyny to nie telefony komórkowe.
 
Jak kobietę poderwać, żeby nie oberwać, czyli...
W oczach mężczyzn bowiem jesteśmy jak szafy pancerne – wystarczy wystukanie odpowiedniego kodu, a już mamy rzucić się na szyję, rozłożyć nogi oraz wyjść za mąż.
 

dziecko

Poród naturalny, poród pełen magii!
Poród naturalny to nie tylko poród „siłami natury”. Poród naturalny to poród w życzliwym otoczeniu, w wodzie, lotosowy, z doulą, z partnerem a nawet na plaży!
 
Wyciągałam z szafy kołdrę... Poród domowy
Rodzić koniecznie w szpitalu? Moja pierwsza refleksja po moim porodzie domowym była taka: Kobieta rodząca ma w sobie niesłychaną siłę i moc sprawczą.
 
Poród i hormony
Prolaktyna, oksytocyna, adrenalina i endorfiny – czy są lepsze niż środki przeciwbólowe i antydepresanty?
 

uroda

Balsam - ładnie pachnie i daje szczęście
Balsam kosmetyczny jest emulsją, podobną do kremu, z tym, że balsam najczęściej przeznaczony jest do pielęgnacji całego ciała.
 
Tonik - świetny sposób na nawilżanie
Pokrzep twarz tonikiem. Nazwa pochodzi z języka angielskiego, po ang. ’tonic’ to tyle, co krzepiący, wzmacniający.
 
Kosmetyki
Jak dobrać kosmetyki? Jakie są nam potrzebne na co dzień, a jakie od święta? Oto kilka najpotrzebniejszych informacji, które pomogą wybrać ci kosmetyki.
 

horoskop

Panna
Powiedzieć o niej można „cicha woda”, gdyż zawsze wydaje się grzeczna, sympatyczna i posłuszna. Lecz nawet małoletnia Panna ma pewien temperament, skrywany...
 
Horoskop, czyli podglądanie godziny
Słowo horoskop pochodzi z języka greckiego i dosłownie znaczy „podglądanie godziny”. Horoskop to przepowiednia przyszłości oparta o pozycję ciał niebieskich.
 
Horoskop - Bliźnięta. Jakie są Bliźnięta?
Pani spod znaku Bliźniąt to wulkan energii, ma sto pomysłów na minutę, uczy się łatwo i z przyjemnością, jest inteligentna, dowcipna i ma interesującą osobowość
 

polecamy również

wSukience.pl polityka prywatności   kontakt
motywacja i optymizm na każdej stronie